Ρυπασμένη με εξασθενές χρώμιο είναι η ευρύτερη υδρολογική Λεκάνη του Ασωπού ποταμού, καθώς το καρκινογόνο χημικό στοιχείο ανιχνεύεται από τη Θήβα και τη Χασιά μέχρι τον Ωρωπό, το Μαρκόπουλο και την Αρτέμιδα.
Δηλητηριασμένο εξακολουθεί να είναι το νερό από τη Βοιωτία μέχρι τα Μεσόγεια κι όμως το πρόβλημα δείχνει πλέον ξεχασμένο και οι αρμόδιοι φορείς δεν έχουν λάβει κανένα ουσιαστικό μέτρο μέχρι σήμερα, παρά το γεγονός ότι πέρασαν τέσσερα χρόνια από τότε που η Χημική Υπηρεσία Λιβαδειάς (2004) βρήκε εξασθενές χρώμιο σε βρύσες και γεωτρήσεις της περιοχής Οινοφύτων.
Ειδικά για την περιοχή της Ανατολικής Αττικής αγνοούνται ακόμα τα αποτελέσματα ερευνών που είχαν προγραμματιστεί να γίνουν για τις συγκεντρώσεις του τοξικού ρύπου.
Στο Τμήμα Περιβάλλοντος της Ενωσης Ελλήνων Χημικών (ΕΕΧ) ανέθεσε την εκπόνηση μελέτης των βλαπτικών επιδράσεων του εξασθενούς χρωμίου στον ανθρώπινο οργανισμό ο Δήμος Οινοφύτων. Η μελέτη εκπονήθηκε από εμπειρογνώμονες της ΕΕΧ, με επικεφαλής τον πρόεδρο του Επιστημονικού Τμήματος Περιβάλλοντος της ΕΕΧ, Ιωάννη Σιταρά.
Οι επιπτώσεις στην υγεία
Σύμφωνα με τη μελέτη, το εξασθενές χρώμιο [Cr(VI)] όταν συναντιέται στον αέρα, στο νερό και στο έδαφος είναι αποτέλεσμα βιομηχανικής ρύπανσης.
Λόγω της μεγάλης τοξικότητάς του, απόβλητα που περιέχουν εξασθενές χρώμιο πρέπει απαραιτήτως πριν από τη διάθεσή τους στο περιβάλλον να υφίστανται κατεργασία μετατροπής του Cr(VI) σε αδιάλυτες μορφές του τρισθενούς χρωμίου.
Εισπνέοντας αέρα που περιέχει υψηλά επίπεδα Cr(VI) είναι δυνατόν να προκληθούν ερεθισμός στη μύτη, ρινορραγίες, έλκη και οπές στο ρινικό διάφραγμα.
Η εισαγωγή στον ανθρώπινο οργανισμό μεγάλων ποσοτήτων Cr(VI) μέσω των μολυσμένων τροφών ή του νερού είναι δυνατόν να προκαλέσουν στομαχικές διαταραχές και έλκη, σπασμούς, καταστροφή των νεφρών και του ήπατος ακόμα και θάνατο, ανάλογα με το επίπεδο της μόλυνσης.
Η επαφή με το δέρμα ορισμένων ενώσεων του Cr(VI) είναι δυνατό να προκαλέσει έλκη. Μελέτες και στατιστικά αποτελέσματα απέδειξαν τον αυξημένο κίνδυνο εκδήλωσης καρκίνου ύστερα από έκθεση σε Cr(VI) μέσω της εισπνοής, με τη μορφή αερολύματος ή στερεών αιρουμένων σωματιδίων.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας όρισε ότι το Cr(VI) είναι καρκινογόνο για τον άνθρωπο και η Διεύθυνση Υγείας και Ανθρωπίνων Υπηρεσιών των ΗΠΑ (DHHS) κατέταξε ορισμένες ενώσεις του Cr(VI) ως καρκινογόνους. Η Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος των ΗΠΑ (ΕΡΑ) όρισε ότι το Cr(VI) στον αέρα είναι καρκινογόνο για τον άνθρωπο.
Η έρευνα
Σε αντίθεση με την αποδεδειγμένη καρκινογόνο δράση του στον εισπνεόμενο αέρα, ανάλογη δράση σε πόσιμο νερό δεν έχει άμεσα αποδειχθεί, κυρίως λόγω της δυσκολίας να αναπτυχθούν μοντέλα που να βασίζονται σε πειραματόζωα και να μιμούνται αξιόπιστα την ανθρώπινη κατάσταση, καθώς και λόγω της έλλειψης ενδελεχών επιδημιολογικών μελετών.
Ομως, η όλο και αυξανόμενη ποσότητα επιστημονικών δεδομένων από τη βασική έρευνα και την εκ νέου αξιολόγηση παλαιότερων ερευνών που περιείχαν επιδημιολογικά δεδομένα οδηγούν την επιστημονική κοινότητα προς την κατεύθυνση ότι το Cr(VI) είναι καρκινογόνο και μέσω της κατάποσης.
Η ορθότητα της θεώρησης αυτής ενισχύεται από τα τελευταία επιστημονικά δεδομένα, όπου αποδεικνύεται ότι η παρουσία εξασθενούς χρωμίου σε πόσιμο νερό προκαλεί καρκίνο σε πειραματόζωα.
Τα αποτελέσματα τελευταίας τοξικολογικής έρευνας οδήγησαν την Πολιτεία της Καλιφόρνιας να μειώσει τις οριακές τιμές που είχαν προταθεί το 2001 για το ολικό χρώμιο στο πόσιμο νερό -από 50 μg/L σε 2,5 μg/L- και να εισαγάγει για πρώτη φορά όριο για το εξασθενές χρώμιο στο πόσιμο νερό: 0,2 μg/L.
Ωστόσο, από πλευράς Ευρωπαϊκής Ενωσης θεωρείται ότι το εξασθενές χρώμιο δεν πρέπει να ανιχνεύεται καθόλου, γι αυτό και δεν τίθεται κανένα όριο για τον συγκεκριμένο ρύπο.
ΔΙΟΝΥΣΙΑ ΛΑΓΙΟΥ
kallipateira@pegasus.gr
http://www.ethnos…&pubid=1894795