ΤΟ ΠΟΤΑΜΙ ΠΟΥ ΕΓΙΝΕ ΑΠΟΧΕΤΕΥΤΙΚΟΣ ΑΓΩΓΟΣ
Προμελετημένο έγκλημα
Ολοι γνώριζαν, αλλά κανείς δεν ασχολήθηκε με το πρόβλημα
ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΜΑΧΗΤΡΑΤΣΑ
Φωτογραφία
Ηδη από τη δεκαετία του ΄70 τοπικές εφημερίδες κατήγγελλαν τη βάναυση διαταραχή του φυσικού περιβάλλοντος γύρω από τον Ασωπό- η οποία γινόταν στο όνομα της βιομηχανικής ανάπτυξης- και τον κίνδυνο για τη δημόσια υγεία
Τ α τελευταία 38 χρόνια έχει κυλήσει πολύ νερό στον Ασωπό, ανακατεμένο με λύματα, μείγμα ικανό να πνίξει μαζί με τη ζωή και τις φωνές διαμαρτυρίας των κατοίκων που προειδοποιούσαν για τη ρύπανση του ποταμού, της ενιαίας υδρολογικής λεκάνης της περιοχής και του Ευβοϊκού Κόλπου. Ηδη από τη δεκαετία του ΄70 τα άρθρα των τοπικών εφημερίδων και η αλληλογραφία παραγόντων της περιοχής, φορέων και πολιτών με τους αρμόδιους παράγοντες της κεντρικής διοίκησης αποδεικνύουν ότι όλοι γνώριζαν για τη βάναυση διαταραχή του φυσικού περιβάλλοντος, στο όνομα της βιομηχανικής ανάπτυξης, και τον κίνδυνο για τη δημόσια υγεία. Αλλά κανείς δεν ασχολήθηκε ποτέ σοβαρά με την επίλυση του προβλήματος. Απλώς «βάφτισαν» το ποτάμι αποχετευτικό αγωγό και… καθάρισαν. Αποτέλεσμα, ύστερα από 38 χρόνια δεκάδες δήμοι και κοινότητες της περιοχής και οι καλλιέργειές τους να αντιμετωπίζουν σήμερα τον εφιάλτη του εξασθενούς χρωμίου.
Ηδη από τον Φεβρουάριο του 1974 η μηνιαία εφημερίδα «Η Φωνή του Ωρωπού» στο πρωτοσέλιδο άρθρο της με τίτλο «Ο Ασωπός ποταμός μετετράπη εις ρυπαρόν ρέμμα» αναφέρει ότι περισσότερα από 50 εργοστάσια χρησιμοποιούν τον ποταμό ως αποχετευτικό αγωγό για τα απόνερά τους που ανενόχλητα καταλήγουν στον Ευβοϊκό. «Δεν γνωρίζομεν εάν αι αρμόδιαι διά την προστασίαν του περιβάλλοντος Υπηρεσίαι έχουν ασχοληθή με τον ρυπαρόν Ασωπόν.Γνωρίζομεν όμως ότι τα απόνερα των εργοστασίων τα οποία εκβάλλουν εις τον Ασωπόν και δι΄ αυτού μεταφέρονται εις την θάλασσα αποτελούν «γάγγραινα» που θα μολύνη αργά, αλλά σταθερά τον Ευβοϊκόν και θα «σαπίση» την υγείαν των κατοίκων».
Ο Ασωπός είχε ήδη μετατραπεί σε «αγωγό παροχέτευσης επεξεργασμένων λυμάτων εργοστασίων» με κοινή υπουργική απόφαση της χούντας, το 1969. Από τότε και μετά άρχισαν να εγκαθίστανται εκατέρωθεν της κοίτης του η μία βιομηχανική μονάδα μετά την άλλη. Δεν πέρασε μία πενταετία από την ΚΥΑ της χούντας και η ρύπανση «χτύπησε» το υδραγωγείο (γεώτρηση) της τότε Κοινότητας Οινοφύτων. Οπως αναφέρεται στη «Φωνή του Ασωπού», τον Σεπτέμβριο του 1975 η Νομαρχία Βοιωτίας συνιστά στα εργοστάσια της περιοχής να διοχετεύουν τα απόβλητά τους σε άλλο σημείο του ποταμού (!) παρακάμπτοντας τη γεώτρηση και ρυπαίνοντας άλλες γειτονικές περιοχές.
Μετά το δημοσίευμα ο τοπικός βουλευτής της ΝΔ Χρήστος Κατσιγιάννης στις 15 Οκτωβρίου του 1975 κατέθεσε στη Βουλή ερώτηση για τη μη τήρηση υγειονομικής διάταξης, συνεπεία της οποίας προκαλείται ρύπανση στον Ασωπό από τα λύματα και τα βιομηχανικά απόβλητα. Κατά τη συζήτηση του θέματος ο Χρ. Κατσιγιάννης αναφέρθηκε στην ανάγκη να υφίστανται τα λύματα «μίαν βιολογικήν κάθαρσιν». Σε απάντησή του ο τότε υφυπουργός Εσωτερικών Δ. Μοάτσος δήλωσε: «Ας μην είμεθα απόλυτοι.Δεν πρέπει να είπωμενότι τα λύματα διοχετεύονται χωρίς να υφίστανται κάθαρσιν,αλλ΄ όπως χωρίς να υφίστανται κάθαρσιν ορθήν»!
Εναν χρόνο μετά ο τότε προϊστάμενος της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Αθηνών κ. Σπ. Κανίνιας με εγκύκλιό του έδωσε εντολή να διερευνηθεί αν τα εργοστάσια ρυπαίνουν την ατμόσφαιρα της περιοχής, όχι όμως και τα ύδατα. Το ποτάμι παρέμενε στα χαρτιά αποχετευτικός αγωγός… Λίγα χρόνια αργότερα, το καλοκαίρι του 1979, ένας άλλος προϊστάμενος της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Αθηνών, ο Κ. Τζαβούλης, διατάσσει ανακρίσεις, ενώ ο τότε υπουργός Βιομηχανίας και Ενέργειας κ. Μ. Εβερτ δήλωνε ότι θα προστατευθεί ο Ευβοϊκός Κόλπος από τα βιομηχανικά απόβλητα. Το ίδιο έτος κοινή απόφαση των νομαρχών Ανατολικής Αττικής Ν. Κωβαίου, Βοιωτίας Αλ. Κάζογλη, Φθιώτιδας Κ. Κόικα και Εύβοιας Θ. Πιμπλή υποχρέωνε τα εργοστάσια μέσα σε δύο χρόνια να διαθέτουν συστήματα βιολογικού καθαρισμού.
Εναν μήνα προτού λήξει η διορία για τους βιομηχάνους, τον Νοέμβριο του 1981, «Η Φωνή του Ωρωπού» σε άρθρο της επισημαίνει στη νέα κυβέρνηση και στους βουλευτές Αττικής του ΠαΣοΚ ότι οφείλουν άμεσα να ελέγξουν τις βιομηχανίες για να διαπιστώσουν αν τήρησαν τις υποχρεώσεις τους. Ωστόσο το 1982 και ενώ στο Χαλκούτσι, στο σημείο όπου εκβάλλει ο Ασωπός, άρχισαν να εμφανίζονται ψόφια ψάρια, ο τότε υπουργός Κοινωνικών Υπηρεσιών κ. Π.Αυγερινός δήλωνε στη Βουλή ότι τα εργοστάσια έπαψαν να ρυπαίνουν τη θάλασσα και το περιβάλλον! Οπως ανέφερε μάλιστα, «το θέμα θα λυθεί οριστικά με την κατασκευή κοινού έργου αποχέτευσης και καθαρισμού για όλα τα βιομηχανικά απόβλητα της περιοχής Οινοφύτων και τα αστικά λύματα της Θήβας»…
«Είκοσι πέντε χρόνια πέρασαν από τότε και μέσα σ΄ αυτά και μια στρατιά υπουργών ΠΕΧΩΔΕ από το ΠαΣοΚ και τη ΝΔ. Δυστυχώς, όχι μόνο δεν έγινε τίποτε ως σήμερα απ΄ όσα μελετούσε τότε το υπουργείο Δημοσίων Εργων,αλλά η κατάσταση επιδεινώθηκε και έγινε άκρως επικίνδυνη για όλους μας» αναφέρει χαρακτηριστικά ο εκδότης της «Φωνής του Ωρωπού» κ. Βασίλειος Ι.Κωβαίος.
Το ΥΠΕΧΩΔΕ εδώ και μία δεκαετία «αντιμετωπίζει» το πρόβλημα. Το 1996 ανέθεσε στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο την εκπόνηση μελέτης για τη διάσωση του Ασωπού. Η μελέτη- προέβλεπε τη δημιουργία κοινού αγωγού που θα δεχόταν τα λύματα και θα τα οδηγούσε σε μια κεντρική μονάδα επεξεργασίας στον Αυλώνα- ολοκληρώθηκε, αλλά ακόμη και σήμερα παραμένει στο συρτάρι.
Εν τω μεταξύ, από το 2000 και μετά η αλληλογραφία μεταξύ των τοπικών αρχών της Βοιωτίας και πολιτών της περιοχής με την κεντρική διοίκηση αποδεικνύει ότι πολλοί γνώριζαν, αλλά κανείς δεν ενδιαφέρθηκε να αναζητήσει λύσεις. Ετσι, διαπιστώνεται ότι ο Δήμος Οινοφύτων, μετά τα απογοητευτικά αποτελέσματα των αναλύσεων νερού από το Πανεπιστήμιο Πατρών, ενημέρωσε το 2000 την ΕΥΔΑΠ για την επείγουσα ανάγκη υδροδότησης του δήμου. Το 2005 με ένα υπόμνημα o χημικός μηχανικός και ένας από τους πρωτεργάτες της αποκάλυψης του σκανδάλου του Ασωπού κ. Θανάσης Παντελόγλου ενημερώνει τον πρόεδρο του Ενιαίου Φορέα Ελέγχου Τροφίμων κ. Ι.Βλέμμα για τη σοβαρότητα της κατάστασης, ελπίζοντας σε παρέμβαση του ΕΦΕΤ, η οποία τελικά δεν ήρθε. Ενημερωμένοι ήταν από το 2005 και οι γενικοί γραμματείς Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας κκ. Κ. Εξαρχος και Θ.Σκορδάς, αλλά και πάλι λύση δεν δόθηκε.
Ετσι, ως σήμερα 200 και πλέον βιομηχανίες εξακολουθούν να απορρίπτουν τα λύματά τους στο ποτάμι, έχοντας προκαλέσει πλέον μη αναστρέψιμη ζημιά στο οικοσύστημα. Τουλάχιστον οι γεωτρήσεις στο νερό των οποίων ανιχνεύθηκε χρώμιο πάνω από τα επιτρεπόμενα όρια έχουν σφραγισθεί.
Εφέτος η Δικαιοσύνη αποφάσισε να παρέμβει και άσκησε ποινικές διώξεις σε 18 βιομηχανίες. Αλλά οι καταδικαστικές αποφάσεις του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Θήβας εις βάρος έξι εξ αυτών δεν βοήθησαν στην επίλυση του προβλήματος. Και αυτό διότι τα πρόστιμα που επεβλήθησαν ήταν μικρά (από 3.000 ως 9.000 ευρώ), καθώς καταδικάστηκαν για στιγμιαία ρύπανση του Ασωπού… Ως το τέλος του χρόνου αναμένεται η εκδίκαση άλλων 10 υποθέσεων.
Asopos SOS 
Σχολιάστε